Op 20-11-2023 heeft het Digital Inclusion Lab bijgedragen aan het werkbezoek van onder andere Staatssecretaris Alexandra van Huffelen, Directeur-Generaal Digitalisering Eva Heijblom, en Beleidsmedewerker Digitale Inclusie Eva de Valk aan Groningen.
Innovatieve Aanpak in Westerkwartier
De reis begon met een kennismaking met het ‘Digitaal Meedoen Pakket’ van de gemeente Westerkwartier. Dit pakket biedt meer dan alleen betaalbaar internet; het omvat ook een laptop en begeleiding bij het ontwikkelen van digitale vaardigheden. Met een proef bij 50 huishoudens, toont dit programma hoe mensen beter geïntegreerd kunnen worden in de digitale maatschappij. Een essentieel element van dit project is de samenwerking tussen overheid, bedrijven en maatschappelijke organisaties. Dit laat zien hoe zo’n publiek-private samenwerking de digitale kloof kan overbruggen. Tijdens het bezoek sprak de delegatie ook met inwoners en experts over het belang van lokale ondersteuning bij het ontwikkelen van digitale vaardigheden. Zo hebben ze ook ‘Digicoaches’ uit Veendam en Pekela ontmoet die inwoners ondersteunen bij digitale vragen en naar cursussen leiden.
Bezoek Oosterpark
Daarna volgde een bezoek aan de Oosterparkwijk in Groningen. Hier kregen ze inzicht in de Digital Literacy Coalition (DLC), de Digitale Academie Noord-Nederland (DANN), en hoe er aan digitale vaardigheden wordt gewerkt bij de buurt- en speeltuinvereniging Ons Belang. De DLC is een ambitieus regionaal samenwerkingsverband, en streeft ernaar Noord-Nederland de meest digitaal geletterde regio te maken in 2025. De coalitie combineert lokale initiatieven met onderzoek om succesvolle programma’s uit te breiden. Voorzitter Marcel Broersma gaf een presentatie over de recente ontwikkelingen, toekomstige plannen, en liet zien welke proeftuinen onder de DLC vallen. De koppeling tussen onderzoek en praktijk maakt dat de DLC zich in een unieke positie bevindt en digitale ongelijkheid op een gelaagde en complete manier kan benaderen.
Een centraal onderdeel van de inspanningen is de DANN. Dit platform biedt een scala aan cursussen voor digitale vaardigheden, ondersteund door campagnes op regionale televisie, om inwoners bewust te maken van het belang van digitale deelname. Programmamanager Robin van den Berg gaf een presentatie over peilers van de DANN, waarin bleek dat de overkoepelende positionering van de DANN ten opzichte van verschillende domeinen maakt dat ze in een sterke positie verkeren om de digitale vaardigheden van burgers in Noord-Nederland te versterken.
Een speciaal onderdeel van het bezoek was het bezoek aan het lokale gemeenschapscentrum ‘Ons Belang’. Hier oefenen burgers met lage digitale geletterdheid hun vaardigheden in een informele en sociale omgeving. Dit project is bijzonder effectief gebleken, omdat burgers zich vertrouwd voelen met de omgeving en vrijwilligers. De informele sfeer, vaste gezichten, het kopje koffie maken allemaal deel uit van een omgeving waar mensen uit de Oosterparkwijk op een laagdrempelige wijze kunnen werken aan digitale vaardigheden en digitale inclusie. Deze aanpak laat zien dat werken aan digitale inclusie in zo’n vertrouwde, lokale setting ongelooflijk effectief is. Door emotionele en materiële drempels te verlagen, openen we de deur naar een wereld waar technologie voor iedereen toegankelijk is.
Uit ons onderzoek, met speciale focus op de dagelijkse ervaringen van onder meer laaggeletterden, blijkt daarnaast iets bijzonders: het gaat niet alleen om de technologie zelf. Vertrouwen, eerdere ervaringen, en de interactie tussen mens en technologie spelen een cruciale rol in hoe digitale geletterdheid en inclusie worden ervaren en begrepen. Het is een verhaal dat verder gaat dan louter technische kennis; het gaat om het creëren van een ondersteunende, mensgerichte digitale wereld.
Het is daarnaast uitzonderlijk hoe vrijwilligers en medewerkers van het WIJ-team en de OZO zich inzetten voor de buurtgenoten, en laat als te meer blijken dat samenhorigheid, gelijkwaardigheid en solidariteit kernbeginselen zijn waar veel moois uit kan ontstaan. Dit bezoek onderstreept daarnaast de voortdurende inzet voor digitale inclusie en het verkleinen van de digitale kloof op lokaal niveau. We kijken uit naar meer van dergelijke initiatieven die digitale inclusie en digitale geletterdheid bevorderen op een manier die vertrouwd, inclusief en veilig aanvoelt.
Groningen: de meest digitaal vaardige stad van de toekomst
Deze projecten en organisaties staan aan de frontlinie van deze beweging. Zij zijn de omgeving waar jong en oud de taal van de digitale wereld leren spreken, en zich de digitale samenleving eigen maken. Dit is essentieel, aangezien de samenleving in een rap tempo verder digitaliseert, waarbij digitale vaardigheden net zo fundamenteel worden als lezen en schrijven. Samen moeten we bouwen aan een Nederland waarin iedereen digitaal vaardig is, waarin elke burger mee kan doen in die abstracte digitale wereld. Dit is echter makkelijker gezegd dan gedaan. Volgens ons is samenwerking tussen beleid, onderzoek, het werkveld en de sociale domeinen van fundamenteel belang om de digitale barrières beter in kaart te brengen, en effectieve interventies te ontwikkelen om gezamenlijk de digitale kloof te overbruggen.
