Digitale geletterdheid is een essentieel onderdeel geworden van het leven in de 21e eeuw. Om als geïnformeerde burgers aan de samenleving deel te nemen, moeten individuen digitale vaardigheden ontwikkelen, maar ze moeten ook de capaciteiten ontwikkelen om nieuwsbronnen en informatie te evalueren, efficiënt online te communiceren en de implicaties van onlinegedrag te begrijpen. In een kennismaatschappij waar digitale geletterdheid steeds belangrijker is geworden, is het van cruciaal belang geworden te onderzoeken hoe kinderen door mediagebruik in verschillende sociale contexten digitale vaardigheden ontwikkelen. Temeer daar uit onderzoek is gebleken dat tweederde van de jongeren tussen 13 en 18 jaar essentiële vaardigheden rondom mediawijsheid missen. Dit betekent dat deze jongeren geen digitale geletterdheidsvaardigheden hebben verworven tussen de leeftijd van 8 en 12 jaar, de fase waarin kinderen leer- en werkgewoonten vormen die de rest van hun leven standhouden. De ontwikkeling van digitale geletterdheid in deze leeftijdsfase is daarom cruciaal om te onderzoeken; voor nu en voor de toekomst.
Project info
Dit project onderzoekt de rol van de verschillende sociale contexten waarin kinderen “leven” en die verbonden zijn door digitale media. We focussen op de rol van familierelaties en formeel (basisonderwijs) en informeel onderwijs (buitenschoolse opvang). Het volgen van kinderen in verschillende contexten is noodzakelijk, omdat het leven van kinderen tegenwoordig wordt gekenmerkt door voortdurende blootstelling aan en onderdompeling in digitale media. Digitale media zoals smartphones, spelcomputers en sociale media zijn verweven met de ontwikkelingsprocessen van kinderen: het vormen van een identiteit, het opbouwen van vriendschappen, het communiceren met familie en het ontdekken van de wereld buiten hun vertrouwde omgeving. Bovendien verbinden deze media ook verschillende domeinen in het leven van kinderen, zoals de school, de hobbyclub, thuis en de buitenschoolse opvang. Niet alleen reizen mobiele media van de ene locatie naar de andere, digitale platformen vermengen ook verschillende “offline” domeinen tot één hybride online omgeving.
Dit project onderzoekt of en hoe de oorzaken die de ontwikkeling van digitale geletterdheid bevorderen of verhinderen, verschillen tussen kinderen met een meer of minder kwetsbare sociaaleconomische achtergrond. De vraag wordt gesteld onder welke omstandigheden de ontwikkeling van digitale mediageletterdheid wordt ondersteund binnen huishoudens, en wat deze verschillen in hoe gezinnen omgaan met media binnen het huishouden betekenen voor de mediapraktijken van kinderen binnen en buiten het gezin. Het project richt zich in het bijzonder op drie domeinen van digitale geletterdheid:
- Geïnformeerd burgerschap: hoe ontwikkelen kinderen inzicht in de sociale werkelijkheid via digitale media?
- Sociaal kapitaal: hoe ontwikkelen kinderen persoonlijke relaties via digitale media?
- Digitale weerbaarheid: hoe gaan kinderen om met kwesties van privacy en online veiligheid?
Partners
Dit onderzoek wordt uitgevoerd door Denise Mensonides (Centre for Media and Journalism Studies, Rijkuniversiteit Groningen) onder begeleiding van Prof. Marcel Broersma (Centre for Media and Journalism Studies, Rijksuniversiteit Groningen) en Dr. Anna Van Cauwenberge (Department of European Public Affairs, Ipsos, België). Het project wordt ondersteund door de volgende partners:
- Stichting Kinderopvang Stad Groningen (SKSG)
- Openbaar Onderwijs Groningen (O2G2)
- Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Contact
Voor vragen over dit project kunt u per mail contact opnemen met Denise Mensonides (d.mensonides@rug.nl)
